Κιουσού

(Kyushu). Νησί (42.163 τ. χλμ., 14.763.715 κάτ. το 2000) της Ιαπωνίας. Είναι το νοτιότερο από τα τέσσερα μεγαλύτερα νησιά του ιαπωνικού τόξου και το τρίτο σε έκταση. Βρίσκεται ΝΑ του Χονσού, του οποίου αποτελεί τη μορφολογική συνέχεια και από το οποίο χωρίζεται με τον μικρό πορθμό Κανμόν (ή Σιμονοσέκι). Κάτω από τα νερά του πορθμού περνάει σιδηροδρομική σήραγγα, κατασκευασμένη το 1942, και λεωφόρος μήκους 3.500 μ., που κατασκευάστηκε το 1958. Οι ακτές του νησιού παρουσιάζουν αρκετές οδοντώσεις, σχηματίζουν διάφορες χερσονήσους, μεταξύ των οποίων και της Χιζέν στα Β, καθώς και καλά προστατευόμενους κόλπους. Το Κ. είναι κυρίως ορεινό, αλλά τα ανάγλυφα, μέσου ύψους 1.500-1.700 μ., διακόπτονται από βαθιές κοιλάδες. Οι μόνες σχετικά εκτεταμένες προσχωσιγενείς πεδιάδες είναι της Κουμαμότο και του Τσουκούσι, η οποία διαρρέεται από τον Τσνκούγκο, τον μεγαλύτερο από τους πολυάριθμους, αλλά μικρού μήκους, ποταμούς του Κιουσού. Στο νησί βρίσκεται το μεγαλύτερο από τα ενεργά ηφαίστεια της Ιαπωνίας. Το κλίμα, το οποίο επηρεάζεται από θερμά θαλάσσια ρεύματα και χαρακτηρίζεται από άφθονες βροχοπτώσεις, είναι αρκετά ήπιο και ευνοεί, σε μεγάλες εκτάσεις του νησιού, την ανάπτυξη υποτροπικής βλάστησης, εναλλασσόμενης με την τυπική βλάστηση των εύκρατων κλιμάτων. Η γεωργία (ρύζι, σιτάρι, καπνός, τσάι, εσπεριδοειδή), η αλιεία (κυριότερο λιμάνι το Ναγκασάκι) και η εκμετάλλευση του άφθονου δασικού πλούτου είναι οι κυριότερες πλουτοπαραγωγικές πηγές για μεγάλο μέρος του πληθυσμού των νότιων ζωνών. Οι βόρειες ζώνες, αντίθετα, πλούσιες σε ανθρακοφόρα κοιτάσματα (Τσικούχο, Σασέμπο, Καράτσου), εκβιομηχανίζονται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στους τομείς της χαλυβουργίας (τεράστια εργοστάσια στην Κιτακιουσού), της μηχανουργίας και των χημικών προϊόντων (Ομούτα, Νομπεόκα). Οι κυριότερες πόλεις, εκτός από τις Κουμαμότο, Κουρούμε και Σάγκα, βρίσκονται όλες κατά μήκος των ακτών. Οι μεγαλύτερες είναι το Ναγκασάκι και η Κιτακιουσού, βιομηχανική μεγαλούπολη που δημιουργήθηκε το 1963 με τη συγχώνευση των πόλεων Γιαχάτα, Κoκούρα Μότζι, Βακαματσού και Τομπάτα και βρίσκεται στον πορθμό Κανμόν, απέναντι στη Σιμονοσέκι. Ακολουθούν οι Φουκουόκα, στο στενό της Τσουσίμα, Σασέμπο και Ομούτα στη δυτική ακτή του νησιού, η Καγκοσίμα στη νότια και οι Μιγιαζάκι και Όιτα στην ανατολική. Στο Κ. βρίσκονται δύο διαστημικά κέντρα, της Καγκοσίμα και της Τανεγκασίμα. Στο νησί υπάρχει επίσης ένα από τα πρώην αυτοκρατορικά και τώρα κρατικά πανεπιστήμια της Ιαπωνίας. Ορυζώνες στην πεδιάδα του Κουμαμότο, στο νησί Κιουσού της Ιαπωνίας. Εκτόξευση πυραύλου από το εθνικό διαστημικό κέντρο της Τανεγκασίμα στο νησί Κιουσού της Ιαπωνίας (φωτ. ΑΠΕ).